SANAL DOLANDIRICILIK

Kişisel banka hesaplarımızdan özel anıları ölümsüzleştirdiğimiz fotoğraf karelerimize kadar her şeyi sığdırdığımız telefonlarda bir de kolay ve ekonomik yoldan alışveriş yapmanın keyfini sürer olduk.  Tabii biz hayatı kolaylaştıralım derken kolay yoldan para kazanmak için her yolu deneyenleri de unutur olduk. Çünkü dolandırıcıların yeni dünyası sanal dünya. Geçtiğimiz haftaya bomba gibi düşen tarihin en büyük dolandırıcılık vurgunu olarak nitelendirilen bir kripto para şirket sahibinin kullanıcılarının hesaplarındaki tüm parayı kendi hesabına aktarıp yurtdışına kaçmasının ardından bir kez daha anladık ki sanal dünyada paralarımızın avuçlarımızdan kayıp gitmesi an meselesi.  Kripto para siteleri, bahis siteleri bir yana bir de alışveriş platformlarından, üye olduğumuz sitelerdeki hesap bilgilerimizin çalınmasından ya da en korkunç olanı telefonumuza gelen “kazandınız”, “tıklayınız” mesajları ile her an sanal dolandırıcılığa maruz kalabiliyoruz.  Türkiye’de 59 milyon internet kullanıcısını bekleyen tehditlerin başında sanal dolandırıcılık gelmektedir. Bu kullanıcıların en büyük sorunlarının başında da maalesef sanal dolandırıcılık gelmektedir.  Özellikle ucuz ürün satan ve SSL güvenlik sertifikası olmayan alışveriş siteleri, kredi kartı ve banka bilgilerini ele geçirerek kullanıcıları mağdur etmektedir. Siber korsanlar, kişilerin banka hesap bilgilerini ve hesap parolalarını ele geçirmesiyle veri hırsızlığı gerçekleştirmektedir.  Uzmanlara göre kişisel parolalar belirli periyodlarla güncellenmeli ve bilinmeyen cihazlardan işlem yapılmamalıdır. Üçüncü parti uygulamalar ise kullanıcıların hesaplarının ele geçirilmesine neden olmaktadır. ‘Profilime kim baktı’, ‘Hangi ünlüye benziyorsun’ gibi uygulamalar izinsiz şekilde hesaplara erişim sağlamakta ve böylece kişisel bilgiler siber korsanların eline geçmektedir.  ‘Yemleme’ ise yasa dışı yollarla kişisel bilgilerin ele geçirilmesidir. Kullanıcıların e-postalarına ya da mesaj kutularına gelen linklere tıklamasıyla sahte bir banka web sitesine yönlendirilmekte ve bilgilerin girilmesiyle içerik karşı tarafa aktarılmaktadır. Böylece saniyeler içinde hesabımızdaki  paralar buhar olmaktadır. Özellikle pandemide eve kapanıp birçok banka işlemlerini internet ortamından yapar olduk. Hatta market alışverişlerimizden kişisel alışverişlerimize kadar her türlü ihtiyacımızı internet ortamında yaptık. Bu durumda da sanal dolandırıcılık bu dönemde daha arttı. Bu yüzden Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), sanal dolandırıcılık için vatandaşlara uyarılarda bulundu. BTK, Google’daki arama sonuçların manipüle edilebildiğini ima ederek, arama motorlarında ilk sırada yer alan sitelerin her zaman güvenilir olmadığının altını çiziyor.  “Herhangi bir internet sitesinin arama motorlarında ilk sıralarda yer alması o sitenin her zaman güvenilir olduğu anlamına gelmez. Güvenilir bir internet sitesinde, özenle hazırlanmış ‘Hakkında’ ve ‘İletişim’ bilgisinin yanı sıra kullanıcılara yeterli ve doğru bilgiler sunan içerikler olmalıdır. Sosyal medyada yayılan özellikle bilinirliği fazla olan internet sitelerini taklit eden, sahte adreslere ve mobil uygulamalara tıklayarak herhangi bir işlem yapılmamalı, kişisel bilgiler paylaşılmamalıdır.  Çoğu zaman sahte adresler, orijinallerinden bir harf veya bir sayı farkı ile dolaşıma sokulur. Bu yüzden bir linke tıklamadan önce adres dikkatlice incelenmelidir. İnternet sitelerinin ‘https’ protokolüne sahip olması, bağlantının şifrelendiğini gösterir ve bilgilerin 3. kişilere sızdırılması büyük ölçüde engellenmiş olur.  Özellikle sosyal medya platformlarında giderek yaygınlaşan tıklama dolandırıcılığı yani ‘Oltalama- Phishing’ saldırılarından korunmak için güvenilir olmayan-şüpheli linklere tıklanmamalıdır. İnternet ve sosyal paylaşım ağlarında; para kazanmayı vadeden, hediye-ödül kazandığınızı iddia eden ve bu yüzden sizden para talep eden veya size para-hediye teklif edenlerden uzak durulmalıdır. İnternet ve sosyal medya ortamlarında sıkça kullanılan sosyal mühendislik, insanın duygusal dikkatsizliğinin, eğilimlerinin, zaaflarının kullanılması yolu ile gerçekleştirilmektedir. Dikkatli ve sorgulayıcı olunmalıdır.”  Aman haa teknoloji ve sanal ortamı kullanırken renkli dünyanın büyüsüne kapılmayın. Özellikle teknolojik aletlerle yeni tanışmış, sanal dünyaya yeni adım atmış belli yaşın üstündeki büyüklerimizi özellikle uyarmak isterim. Bu konuda küçüklerinizden destek almayı unutmayın…