İç güvenlik alanındaki düzenlemeler kapsamında çarşı ve mahalle bekçilerinin yetki ve görev tanımlarını genişleten yeni bir kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İçişleri Komisyonu'nda kabul edilerek yasalaşma sürecine girdi. Ateşli silahların usulsüz kullanımı, izinsiz çakar takılması ve benzeri konuları kapsayan 46 maddelik teklif, güvenlik birimlerinin görev alanlarını daha etkin bir şekilde icra edebilmeleri amacıyla çeşitli yenilikler getirmekte.

Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin Görev ve Yetkileri Genişletildi

Teklifin 39, 40, 41, 42 ve 43. maddeleri çerçevesinde, çarşı ve mahalle bekçilerinin çalışma koşulları, yetki alanları ve bağlı oldukları idari yapılar yeniden düzenlenmiştir. Emniyet Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak görev yapan bekçilerin rütbe açısından amirleri ve hiyerarşik bağlılıkları açık bir şekilde tanımlanırken, Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde görev yapan bekçilerin de rütbe üstü personel ve amirlik düzeni belirlenmiştir. Böylece bekçilerin bağlı olduğu birimler ve görev alanları daha net hale getirilmiştir.

Bekçilere Üst Arama Yetkisi Verildi

Yasa teklifinin en dikkat çeken maddelerinden biri ise bekçilere tanınan "üst arama" yetkisidir. Buna göre, bekçiler görev bölgelerinde durdurdukları bir kişide veya araçta, kendisi ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye atabilecek durumların varlığına dair yeterli şüphenin bulunması halinde, belirli koşullarda üst araması yapabilecektir. Bu arama, yalnızca dıştan elle yoklama şeklinde gerçekleştirilecek olup, kişinin üzerindeki kıyafetlerin çıkarılması istenmeyecektir. Aynı şekilde, durdurulan bir araçta yapılacak aramalar da sadece dışarıdan görülebilen alanlarla sınırlı olacak; aracın içeriden görünmeyen bölümlerinin açılması talep edilmeyecektir.

Bekçilerin Görev Alanları ve Sorumlulukları

Yeni düzenlemeler, bekçilerin görev alanlarını genişletmekte olup, bekçilerin görev bölgeleri içerisinde yer alan konut, iş yeri ve araçların güvenliğini sağlamaya yönelik tedbirler almasını sağlamaktadır. Bekçiler, görev süreleri boyunca görevli oldukları bölgedeki güvenlik ihlallerine ve kabahatlere müdahale ederek, tespit ettikleri yasa ihlallerini derhal genel kolluk kuvvetlerine bildireceklerdir. Bu yetkiler, bekçilerin görev bölgelerinde daha etkin bir koruyucu ve önleyici güç olarak rol almalarını amaçlamaktadır.

Amirlik ve Yönetim Yapısında Değişiklikler

Yeni yasa teklifine göre, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde görev yapan çarşı ve mahalle bekçileri, bağlı bulundukları kurumlarda belirlenmiş üst rütbeli personelin talimatları doğrultusunda görev yapacaklardır. Böylece, bekçilerin bağlı oldukları amirlerle olan hiyerarşik yapıları daha belirgin hale getirilmiş, görev ve sorumluluklarının sınırları netleştirilmiştir.

Anayasa Mahkemesi Kararları Doğrultusunda Düzenlemeler

Anayasa Mahkemesi kararları doğrultusunda yapılan düzenlemelerde, bekçilerin görev ve yetki sınırları daha kesin bir şekilde tanımlanmıştır. Yeni düzenleme kapsamında bekçi olarak görevlendirilecek kişilerde aranacak nitelikler belirlenmiş, mevcut bekçilerin görev tanımları ise yeniden yapılandırılmıştır. Bu kapsamda, çarşı ve mahalle bekçilerine verilecek görevlerin kapsamı, kamu güvenliğine ve bireysel haklara saygı çerçevesinde düzenlenmiştir.

Sonuç olarak, TBMM İçişleri Komisyonu’nda kabul edilen kanun teklifi, çarşı ve mahalle bekçilerinin yetkilerini artırarak iç güvenlik birimlerinin etkisini güçlendirmeyi amaçlamakta, aynı zamanda görev tanımlarını daha net hale getirerek kamu düzeninin korunmasını hedeflemektedir.